Een Europese canon

Het is vandaag de Dag van Europa. Er zal ongetwijfeld wat officieels gebeuren dat me, ofschoon ik me wel degelijk verbonden voel met iets dat groter is dan Nederland, niet wezenlijk interesseert. Toch leek het me leuk er even aandacht aan te besteden – en wel door een lijstje te maken van zaken die de diverse mensen in Europa verbinden. Een Europese Canon, zogezegd. Het is natuurlijk al eerder gedaan, door de onvergetelijke Pieter Steinz (Made in Europe), maar hij gooide een hele kaartenbak om en bood zo méér dan we konden behappen. Uiteraard is Europa ondefinieerbaar, al liggen sommige thema’s voor de hand: het Vaticaan, de Académie des sciences, het Britse Parlement en de Preußische Kriegsakademie lijken me onbetwistbaar deel uit te maken van de institutionele kern. Turkije en Rusland liggen in de periferie maar horen er zowel geografisch als cultureel bij. Verschijnselen als stadsvorming, migratie en het neoliberalisme horen weliswaar bij Europa maar zijn ook daarbuiten te vinden. Ik zou niet zo snel een temporele afbakening kunnen geven, maar ik denk dat het moment waarop de eenheid van Latijnse taal en de Romeinse cultuur de pluriformiteit van de IJzertijdtalen en -culturen verving, een redelijk startpunt is.

Closing Time | Hind’s Hall

Een ouderwets protestlied tegen de oorlog. Maar het is de Gaza-oorlog en dat maakt het lied controversieel. Er worden door grote corporaties dan ook allerlei beperkingen op gezet. Zo kun je het niet delen vanaf Macklemore’s eigen Youtubekanaal.

Hoe dan ook: als je hippe gasten zover krijgt dat ze protestliederen tegen je gaan uitbrengen, zeker als hen dat een hoop geld kan gaan kosten, kun je op je vingers natellen dat je de propagandaoorlog hebt verloren.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Foto: Dan Dzurisin (cc)

Voorbode van een zwermendemocratie?

Recente verkiezingsuitslagen tonen een beweeglijk electoraat. Is dit een voorbode van een permanent fluïde sentiment in de samenleving, met bij verkiezingen steeds wisselende winnaars op basis van steeds weer andere issues? En zo ja, welke vragen en dilemma’s roept dat op voor het democratisch bestel? Een artikel van Andries van den Broek, eerder verschenen bij Stuk Rood Vlees.

In december 2022 publiceerde het SCP De toekomst in meervoud, een essayistische verkenning van de toekomstige Nederlandse samenleving en van de relatie tussen burgers en overheid daarin. Tevens kwam aan de orde wat de overheid zou kunnen doen om de kans op een voor wenselijk gehouden toekomst te vergroten of die op een ongewenste toekomst te verkleinen. Eén van de vier toekomst­beelden betrof een wispelturige zwermen- of spreeuwensamenleving. Is in recente verkiezingen een ontwikkeling in die richting te zien geven? En wat zouden daarvan de gevolgen en implicaties zijn. Vanwege de focus op verkiezingen is hier voor het woord zwermendemocratie gekozen.

Zwermen

Het beeld van de zwerm karakteriseert een wispelturige samenleving met wisselende groepen, zoals zwermen spreeuwen die dicht opeengepakt heen en weer bewegen, daarbij soms in kleinere zwermen uiteenvallend. De zwermen zijn fluïde groepen, die zowel van mening als van samenstelling kunnen veranderen. Veel hangt af van wat op enig moment in de actualiteit tot meningsverschillen leidt.

Foto: tsemdo.thar (cc)

Uitbuiting van Filipijnse migranten ondermijnt Nederlandse arbeidsrechten

Ter gelegenheid van de Dag van de Arbeid publiceerde de Nederlands-Filipijnse Solidariteitsbeweging vorige week het verhaal van een van de vele Filipijnse arbeidsmigranten in Nederland, die via een Poolse constructie hier wordt uitgebuit. We nemen hun persbericht, licht aangepast, in zijn geheel over.

Door gebrek aan werk, lage lonen en slechte werkomstandigheden zoeken vele Filipino’s werk in het buitenland als Overzeese Filipijnse Arbeiders (OFW). Ze helpen daarmee hun familie uit de armoede en zorgen voor een betere toekomst voor hun kinderen. In totaal leven zo’n 10 miljoen Filipino’s in het buitenland, waaronder 2,3 miljoen Overzeese Arbeiders. Vorig jaar vertrokken zo’n 1 miljoen arbeiders als huishoudhulp of vakman/vakvrouw. Niet alleen zijn ze dan lange tijd gescheiden van hun familie. In een vreemd land zijn ze extra kwetsbaar voor misbruik.

Het verhaal van Simon

Simon (niet zijn ware naam) is geboren in Bicol, waar Luzon in het zuiden aan de Visayas grenst. Hij werkte als lasser o.a. in de bouw. Hij is getrouwd en heeft 3 kinderen, ze wonen in Bulacan, ten noorden van Metro Manila. Voor hun eerste kind geboren werd, vertrok hij al als een hooggekwalificeerde lasser om zijn familie te kunnen onderhouden. Hij heeft jarenlang in verschillende landen in Azië en het Midden-Oosten gewerkt, onder andere in olieraffinaderijen.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Closing Time | Enforced

We hadden het laatst over Gatecreeper, omdat dat één van de onvolprezen voorprogramma’s is op de Nederlandse editie van Sepulfest, de afscheidstour van Sepultura. Mocht dat ensemble jullie, de lezers, nog niet overtuigd hebben om kaarten te kopen voor dit unieke evenement*, wellicht dat Enforced jullie dan wel kan overhalen. Want een potje lompe, snoeiharde thrash, wie wordt daar nou niet blij van?

*nee, ik heb geen aandelen, ik wil gewoon het beste voor jullie!

Foto: Sergey Kozak (cc)

Tijdelijke bevrijding voor derdelanders

Zes mei wordt voor zo’n 1900 mensen de dag van ‘tijdelijke bevrijding’. Vanaf vandaag kunnen mensen die een tijdelijke verblijfsvergunning in Oekraïne hebben en na de Russische inval aldaar hierheen zijn gevlucht een verblijfssticker krijgen.

Met deze sticker kunnen ze laten zien dat ze voorlopig in Nederland mogen blijven en mogen werken

Dat schreef de IND enkele dagen geleden. Deze mensen, eerder gelabeld als ‘derdelanders’ zijn daarmee tot 4 maart 2025 weer even veilig. De brief van het IND is naar ongeveer 1900 mensen gestuurd. De komende week krijgen ook hun advocaten het schrijven.

Deze stap volgt op een brief aan de Tweede Kamer van staatssecretaris Van der Burg. Eerder hield hij vol dat het volstrekt rechtmatig was ‘derdelanders’ per 4 maart de deur te wijzen. De Raad van State had immers op 17 januari ook al geconcludeerd  dat “uit de Richtlijn Tijdelijke Bescherming (hierna: RTB) volgt dat de tijdelijke bescherming van derdelanders eindigt op 4 maart 2024”.

Maar een aantal rechtbanken hadden zo hun twijfels daarover, waarop de Raad van State besloot

het moment waarop de bescherming van derdelanders met tijdelijk verblijfsrecht Oekraïne eindigt, te toetsen bij het Hof van Justitie van de Europese Unie (HvJEU)

Foto: Schermafbeelding animatiefilm The Barracuda Heist op Youtube - Hamster Productions.

Kunst op zondag met Lego

Is animatie kunst? Ik heb er geen verstand van, maar weet vrij zeker dat het dat wel kán zijn. Immers, toen ik lang geleden een bijdrage leverde aan het controleren van de opleidingskwaliteit van hogescholen, heb ik ook wel eens een animatie-opleiding aan een kunstacademie bezocht. Dat wil natuurlijk niet zeggen dat alle animatie kunst is. In dit geval twijfel ik.

De beste man (Joshua Shawner) die de korte film The Barracuda Heist heeft gemaakt verveelde zich helemaal wezenloos de tering, in zijn huis, tijdens de Covid lockdown. En dus maakte hij een film. Een stop motion film, met legopoppetjes. Vrijwel in zijn uppie. Stop motion, voor de mensen die nog niet op de link hebben geklikt, wil zeggen dat hij oneindig vaak de Legopoppetjes in dit verhaal een minuscuul stukje verzet heeft, elke keer een foto nemend, totdat deze achter elkaar de kwartier lange film vormen.

Dus hoewel ik niet 100% zeker weet of dit helemaal passend is voor deze rubriek: alleen al de Herculeaanse arbeid van de maker maakt dat ‘ie wat mij betreft de spotlight verdient. De film is daarnaast heel mooi en met de nodige humor gemaakt. Hij heeft zelfs een prijs gewonnen op een lokaal filmfestival. En: een kleine 3 miljoen mensen hebben inmiddels de moeite genomen ‘em uit te checken. Ik zou zo zeggen: volg dat voorbeeld, het kan gewoon vanuit je luie stoel en je hoeft er niet eens een museum oid voor in.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Closing Time | Lonely Bed

Als je dit zo hoort, zou je denken dat bluesgitarist Albert Cummings in de jaren ’70 of ’80 speelde. Hij is echter pas een kwart eeuw actief.

Zijn eerste optreden was in 1997 op de bruiloft van een vriend. Inmiddels heeft hij echter gespeeld met B.B. King, Johnny Winter en Buddy Guy.

Foto: bron: Livius.org

B5: Boeddhisme, een religie zonder god

Wellicht is religie te omschrijven als een bundeling van cultuur, traditie en geloof. In die zin is het boeddhisme behalve een filosofie ook zeker een religie. Het boeddhisme is echter ten diepste een atheïstische religie.

In onze huidige westerse beschaving wordt religie vaak gelijkgesteld aan een geloof in God of goden. Het boeddhisme gaat niet uit van goden. Ook Boeddha is geen god. Hij is een mens die de verlichting heeft bereikt. Vooral in de boeddhistische stroming die bekendstaat als ‘het kleine voertuig’ (Hinayana) is het belangrijk de Boeddha als mens te blijven beschouwen. Een verlicht mens, maar een mens als jij en ik.

Dat neemt niet weg dat Boeddha in veel uitingsvormen van het boeddhisme wel degelijk als God vereerd wordt, vooral waar de leer vermengd raakte met traditionele godsdiensten. Maar ook in die uitingsvormen van het boeddhisme is Boeddha een god die niet schept of oordeelt. Hij waakt, maar oordeelt niet, en grijpt niet in: met zijn onderricht geeft hij slechts het goede voorbeeld.

Boeddha in soorten en maten

Met de term ‘boeddha’ wordt niet alleen Siddhartha Gautama bedoeld: iedereen die op eigen kracht de verlichting bereikt is een boeddha. In sommige versies van het boeddhisme kent dé Boeddha verschillende incarnaties, waar Gautama Boeddha er één van was. Daarnaast zijn nog een paar andere boeddha’s bekend geworden.

Closing Time | Hijack

Dwarsfluitspeler Herbie Mann vergeleek disco en funk eens met een pornofilm: “Five minutes of fun and that’s it.” Ironisch genoeg is zijn populairste single dit discohitje uit 1975.

Hi-Jack” stond drie weken lang op Nummer 1 in de rubpriek ‘Dance Hit’ van Billboard Magazine.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Volgende